Als leerkracht sluit je graag zo goed mogelijk aan bij wat jouw leerlingen nodig hebben. Je geeft een verlengde instructie aan de leerlingen die wat extra uitleg nodig hebben en zorgt voor extra uitdaging voor de vlotte leerlingen. Veel lesmethodes geven overzichtelijk weer hoe je ‘plustaken’ of ‘verrijkingstaken’ kunt inzetten voor de leerlingen die dat nodig hebben. Daarbij is het belangrijk om dit werk niet te zien als ‘extra’ werk dat erbij komt, maar als onderdeel van het ‘gewone’ (en passende) werk dat deze leerling hoort te maken. Door in de reguliere lesstof de overbodige herhaling te schrappen (compacten), komt er ruimte vrij voor deze ‘plustaken’. Tot zover niets nieuws, denk ik. Maar wist je dat je jouw lessen ook eenvoudig kunt verrijken door de Taxonomie van Bloom te gebruiken (afb. 1)?

Veel lessen in jouw lesmethodes doen vooral aanspraak op ‘onthouden’, ‘begrijpen’ en ’toepassen’. Logisch, dat is de basis! Maar sommige leerlingen gaan zo snel, zij maken zich de lesstof in razend tempo eigen. Voor hen kun je ‘hogere orde vragen’ of ‘hogere orde denkopdrachten’ maken waarbij zij gaan analyseren, evalueren en creëren. Maar waarom zou je deze opdrachten nou zelf gaan maken? Veel verrijkingswerk of ‘plustaken’ doen helemaal geen aanspraak op dit hogere orde denken. Het is eigenlijk ‘meer van hetzelfde’: nog meer sommen, maar dan iets complexer of met moeilijkere getallen. Blijf dus altijd kritisch: wordt jouw leerling echt flink aangezet tot denken of is hij gewoon sneller door de lesstof aan het gaan? Het tweede wat je doet met het maken van hogere orde opdrachten is dat de leerling verbanden leert leggen en het vermogen tot (kritisch) denken ontwikkelt. En omdat het zelf maken van deze opdrachten misschien een uitdaging lijkt, heb ik deze te gekke overzichtsposter voor je gevonden (afb. 2). Deze poster kan jou helpen om zelf prikkelende vragen te stellen en uitdagende opdrachten te bedenken. Je ziet op de poster de verschillende onderdelen van de Taxonomie van Bloom. Voor elk onderdeel is overzichtelijk uitgewerkt wat de sleutelwoorden zijn, welk type vragen je kunt stellen en welke type (vorm) opdrachten daarbij kunnen worden aangeboden.

Als je uitdagende opdrachten gaat ontwikkelen met deze Taxonomie bij de hand, kun je jezelf de volgende vraag stellen: is het eenvoudig te vinden door te Googelen? Dan valt deze vraag of opdracht waarschijnlijk onder onthouden, begrijpen of toepassen. De Pabo-studenten van InHolland – aan wie ik vorige week een gastles gaf – wilden dit natuurlijk direct testen. Je moet natuurlijk niet zomaar alles geloven wat je wordt verteld! En wat bleek: soms zijn ook antwoorden op complexere, hogere orde-opdrachten via Google te vinden. Iemand anders heeft dan al eens een werkstuk of een spreekbeurt gemaakt waarin deze vraag centraal stond. Maar let op: daag je leerlingen dan uit om te controleren en te onderzoeken of wat ze op internet vinden wel betrouwbaar en bruikbaar is! We willen natuurlijk graag dat onze leerlingen niet alleen goed leren zoeken, maar vooral dat ze goed leren nadenken en de bronnen die ze gebruiken kritisch bevragen.

Tip: het Briljant Kwartier maakte een duidelijk filmpje over het zoeken naar betrouwbare en bruikbare informatie voor een spreekbeurt of werkstuk.

Ga jij deze poster gebruiken voor het verrijken van jouw lessen? Laat het weten in de comments! Zou je graag willen oefenen met het ontwikkelen van verrijkingsopdrachten (met de Taxonomie van Bloom)? Ik kom graag een gastles of workshop geven aan je team van leraren of aan de studenten van jouw opleiding!