…een beetje een vreemde openingszin voor iemand die zelf leerkracht is geweest bij een plusklas, vind je ook niet? Ik zal je uitleggen wat ik bedoel.

Als je een passende school zoekt voor jouw pientere kind, wil je natuurlijk weten wat voor voorzieningen de school heeft voor hoogbegaafde kinderen. Het ligt dan voor de hand om te vragen of de school een plusklas* heeft. Maar verkijk je daar niet op: sommige scholen hebben helemaal geen plusklas en weten juist ontzettend goed aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van hoogbegaafde leerlingen. Het komt ook voor dat scholen mét een plusklas juist worstelen met het vinden van een passende aanpak voor hoogbegaafde leerlingen. Maar waar moet je als ouder dan wél op letten? Ik zet hieronder een aantal punten voor je op een rij. Zo kom je beslagen ten ijs en weet je waar je op kunt letten als je op zoek gaat naar een passende school voor je zoon of dochter.

1. Overschat de plusklas niet. Als een leerling een of twee uurtjes in de week uitdagende opdrachten krijgt aangeboden in de plusklas dan ben je er nog niet. De sleutel zit ‘m in de transfer naar de reguliere klas: achterhalen welke dingen goed werken in de plusklas en samen kijken welke aanpassingen er vervolgens in de reguliere klas kunnen worden gedaan.
2. Communicatie en transfer. Voor punt 1 is natuurlijk allereerst duidelijke communicatie en samenwerking nodig. De leerkracht van de plusklas (vaak iemand met expertise en opleiding op gebied van hoogbegaafdheid) overlegt regelmatig met de leerkracht van je zoon of dochter. Alleen zo kan er transfer ontstaan van de plusklas naar de klas. En dat wil je: want het is voor hoogbegaafde leerlingen natuurlijk niet genoeg om alleen op donderdagochtend tussen 9 en 11 uur uitdagende opdrachten te krijgen. Hoogbegaafd ben je namelijk de hele week.
3. Het gebeurt in de klas! Ja, je hoort het goed: het echte werk wordt verzet in de reguliere klas bij de juf of meester van je kind. Vraag dus goed door in welke mate leerkrachten in de school kennis hebben over het verrijken van hun lessen en het begeleiden van hoogbegaafde leerlingen. Waak ervoor dat de plusklas niet gezien wordt als dé oplossing  ‘wij doen hier verder niets mee, dat doet juf Jannie van de plusklas op donderdag’…
4. Doorgaande lijn. Je wilt niet ieder jaar weer hoeven uitleggen dat je kind uitdaging nodig heeft. Het is heel fijn als je kind een jaar lang bij een gedreven juf of meester zit die veel affiniteit heeft met hoogbegaafdheid. Maar je zoon of dochter kan het jaar erop een leerkracht krijgen die dat wat minder heeft. Dat hoeft geen probleem te zijn: schoolbrede afspraken over compacten, verrijken, verdiepen en versnellen zijn echter wel essentieel. Dat betekent dat het hele team weet welk aanbod er is voor hoogbegaafde leerlingen en dit ook daadwerkelijk aanbiedt aan de leerlingen die hier baat bij zouden kunnen hebben. Om deze doorgaande lijn te waarborgen is het belangrijk dat er een kartrekker in de school is die de plannen ‘levend houdt’ en die leerkrachten hierbij begeleidt. Je kunt de school vragen naar hun beleid voor hoogbegaafde leerlingen; vaak is dit beleidsplan ook op de website van de school te vinden. Vraag aan andere ouders eens in hoeverre zij de in het beleidsplan beschreven aspecten terugzien in de school. Het hebben van een mooi plan is namelijk niet hetzelfde als het consequent uitvoeren ervan…
5. Expertise in de school. Niet iedere leerkracht hoeft specialist hoogbegaafdheid te zijn. De meeste scholen hebben voor allerlei gebieden wel een specialist in school (gedrag, rekenen, taal, dyslexie, hoogbegaafdheid). Het is mooi als dergelijke expertise in het team aanwezig is en als leerkrachten volop gebruikmaken van elkaars kennis en ervaring. De meeste scholen hebben wel een specialist hoogbegaafdheid in dienst. Dat kan een leerkracht zijn, een intern begeleider of een collega die speciaal hiervoor is aangenomen. Deze persoon is vaak de kartrekker op dit gebied en kan er ook voor zorgen dat de doorgaande lijn (zie punt 4) ook echt gewaarborgd wordt. Zo hoef jij niet ieder jaar weer af te wachten of je kind het onderwijs krijgt dat bij hem of haar past. Vraag dus gerust wie er in de school expertise heeft op het gebied van hoogbegaafdheid. Grote kans dat deze persoon ervoor zorgt dat dat mooie beleidsplan ook echt zichtbaar is in de school.
6. Flexibiliteit is alles! Vraag niet of de school een plusklas heeft, maar vraag liever hoe flexibel de school is in het aanbieden van maatwerk. Niet iedere hoogbegaafde leerling heeft namelijk dezelfde onderwijsbehoeften, dus een flexibel team van leerkrachten met een goede intern begeleider is goud waard! Aan een school die – samen met ouders – een beetje buiten de lijntjes durft te kleuren, heb je meer dan aan een school met alleen maar een flitsende plusklas. Ideaal zou zijn als de school meerdere zaken kan aanbieden, zoals een verrijkingsklas, compacten, verrijken in de klas, een leerjaar versnellen, versnellen per vak etc. Met een dergelijk palet aan opties kunnen school, ouders en natuurlijk de leerling zelf kijken wat op dat moment voor de leerling passende interventies zijn. Ik zeg expres ‘op dat moment’, want gedurende de schoolloopbaan van je kind zul je merken dat er regelmatig ‘gefinetuned’ moet worden voor een goede aansluiting op wat jouw kind nodig heeft.

*Een plusklas kan natuurlijk ook een heel andere naam hebben (‘erasmusklas’, ‘De Raketklas’, etc.) maar wat ik hiermee bedoel is: een speciale klas voor pientere kinderen waar aangepast (‘verrijkt’) onderwijs wordt aangeboden en waar kinderen samen met ontwikkelingsgelijken (‘peers’) kunnen leren. Vaak gaat het om een klas waar leerlingen een of meerdere dagdelen per week naartoe gaan

Verder lezen?

Het boekje De kleine hoogbegaafdheid voor dummies van Janet van Horssen-Sollie. Op mijn blog lees je er meer over.

Meer weten?

Meer weten over onderwijs en hoogbegaafdheid? Neem gerust contact op via anjavdvelde@gmail.com.