Een bruikbaar model om hoogbegaafdheid beter te begrijpen is het meerfactorenmodel van Mönks. Dit model is ook goed toe te passen is in het onderwijs. Het laat zien dat mensen die op een hoog niveau presteren vaak over drie kenmerkende eigenschappen beschikken: een hoge intelligentie, motivatie en creativiteit. In het model is ook te zien dat voor een gezonde ontwikkeling een goede interactie met de sociale omgeving (‘peers’, school, gezin) belangrijk is.
 

Ook in het Differentiated Model of Giftedness and Talent (DMGT) van Gagné is goed te zien hoe talent tot bloei komt onder invloed van omgevingsfactoren, persoonsfactoren en ontwikkelingsprocessen. Als de omgeving niet optimaal weet aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van een kind, kan dit dus gevolgen hebben voor het al dan niet tot ontwikkeling komen van talent of het leveren van bijzondere prestaties.

Het Delphi-model hoogbegaafdheid is een model waarin ook het rijk geschakeerde gevoelsleven, de intense beleving, het snelle denken en de sensitiviteit een plek hebben. Dit model roept vaak veel herkenning op bij mensen die hoogbegaafd zijn en worstelen met bepaalde facetten ervan.

Het moge duidelijk zijn dat hoogbegaafdheid meer is dan een bovengemiddelde intelligentie en dat het van belang is om als omgeving zo goed mogelijk aan te sluiten bij wat hoogbegaafde leerlingen thuis en in het onderwijs nodig hebben om zich te ontwikkelen. Kijk ook eens op de website van Talent Stimuleren. Hier vind je nog meer modellen en beschrijvingen die je helpen hoogbegaafdheid beter te begrijpen.